Veelgestelde vragen knieprothese

Belangrijke informatie tijdens revalidatie

 Let op de juiste volgorde van oefenen

Na een operatie voor een knieprothese denken mensen vaak dat veel lopen goed helpt om de knie te laten herstellen. Maar na een knieprothese ontstaat er snel littekenweefsel diep van binnen, waardoor de knie stijf kan worden en hij niet meer goed buigt of strekt. Leg de focus de eerste 4 tot 6 weken dan ook op het flexibel krijgen van uw knie. Dat doet u door specifieke oefeningen te doen. Lange afstanden lopen, kracht opbouw en conditie zijn zaken die daarna komen. Juiste begeleiding door een fysiotherapeut is hierin belangrijk

 

Neem genoeg pijnstillers

Vooral in de eerste maand(en) is het gebruikelijk dat een operatie voor een knieprothese pijnlijk is. Ook met pijnstilling. Blijf met name paracetemol slikken. Let op: overschrijdt nooit de maximale dosering. Het oefenen van de knie gaat makkelijker als de pijn minder is. Ook koelen helpt goed, zowel voor als na de oefeningen. Een coldpack of een zak diepvries doperwten werkt hiervoor prima en kan zo vaak als u wilt, gebruikt worden.

Een praktische tip: 15 minuten koelen na de oefensessie - dan 45 minuten niet - daarna weer 15 minuten met een verse coldpack of zak doperwten.  

 

Krukken of rollator gebruik zo lang als nodig is

Stop pas met het gebruik van een hulpmiddel (bijvoorbeeld krukken of rollator) als u een normaal looppatroon heeft. Als u voor die tijd al zonder ondersteuning loopt, is er een grotere kans dat u een hinkend of trekkend looppatroon creëert.

 

Vergelijk u zelf niet met de buren of anderen

Iedereen revalideert anders, ervaart pijn en ongemak anders, durft minder of meer. Herstel van het weefsel verloopt niet hetzelfde bij mensen. Dit geldt ook voor een knieprothese aan uw andere zijde.

 

Blijf gedurende lange tijd onder fysiotherapeutische begeleiding

Revalidatie van een knieprothese kost tijd en energie. Dagelijks oefenen is heel belangrijk. U krijgt een oefenprogramma mee en de therapeut is hierin uw begeleider en vraagbaak. 

Wat is het verschil tussen een hele en een halve knieprothese (hemi knie)?

Een knie bestaat voor uw orthopedisch chirurg uit drie verschillende compartimenten: mediaal, lateraal en patellofemoraal. In normale taal: de binnenkant, de buitenkant en het gebied rondom de knieschijf. Als de slijtage van de knie beperkt is tot alleen het binnenste deel, dan kun je een zogenaamde 'hemi knie' plaatsen. Hierbij moeten de overige compartimenten nog goed zijn en de voorste kruisband voldoende stabiel. Dit valt meestal goed te testen in de spreekkamer. Soms zijn extra foto's nodig om te bepalen of de slijtage echt maar beperkt is tot 1 compartiment. Het voordeel van zo'n 'hemi knie' kan zijn dat de knie na de operatie wat natuurlijker aanvoelt, omdat je minder vervangt. Het nadeel kan zijn dat de rest van de knie in de loop van de jaren verder kan gaan slijten waardoor je alsnog een hele nieuwe knie moet krijgen.

Hoe lang duurt het herstel?

Iedereen herstelt op zijn eigen tempo. Dit is afhankelijk van verschillende factoren, waaronder je fysieke fitheid en de mate van beweeglijkheid van de knie voorafgaand aan de operatie. Houd rekening met 3 tot 4 pittige maanden. Het kan echt een jaar duren voordat de knie functioneert op zijn maximum. Daarnaast is en blijft een knieprothese een kunstgewricht, waarbij af en toe wat pijn/zwelling niet ongewoon is. Belangrijk is dat u zich hierop instelt.

Hoe lang blijf ik na de operatie in het ziekenhuis?

Gemiddeld verblijf je na de operatie 1 of 2 nachten, afhankelijk van uw pijn en herstel.

Ga ik na het ontslag naar huis?

Ja, in principe wel. U krijgt ruimschoots voor de operatie een gesprek met onze orthopedisch consulente, waarbij wordt gekeken of er na ontslag nog nazorg nodig is. Thuiszorg is iets wat u zelf kunt regelen, maar ook een buurtzorgpension of zorghotel is een optie. Ook deze moet u zelf van tevoren aanvragen en betalen. Alleen in uitzonderingsgevallen is er een revalidatieopname nodig. De consulente kan u hierover meer vertellen.

Wanneer mag ik weer douchen?

U kunt weer douchen als wond droog is. Dat duurt meestal een paar dagen. Een paar druppels in het wondgebied kan geen kwaad, maar voorkom dat de wond gaat verweken. Als de wond te vroeg in het genezingsproces nat wordt, kan dit mogelijk leiden tot een infectie aan de prothese.

Hoe groot is de kans op een infectie aan de knie?

Een knieprothese heeft geen eigen doorbloeding. Daardoor is er ook maar weinig weerstand tegen bacteriën. Wanneer deze op de prothese komen, kan het lichaam deze lastig bestrijden. Indien een infectie is ontstaan, moet de knie opnieuw geopereerd worden. Vervolgens krijgt u 3 maanden antibiotica. Een langdurige en intensief proces. Gelukkig komt het in minder dan 1% van de patienten voor en is het vaak ook goed te behandelen.

Kan ik zelf iets doen om infectie te voorkomen?

Helemaal voorkomen kan niet, maar er spelen zeker factoren die de kans verkleinen op een infectie. Patiënten met fors overgewicht (obesitas met een BMI hoger dan 30) hebben 4 tot 5 keer zoveel kans op een infectie. Hetzelfde geldt voor patiënten die roken. Ook ziektes als diabetes hebben hun weerslag op de weerstand. Verder is een algemene goede lichaamsverzorging van belang, denk aan: goede hygiëne, gezond eten en rust. 

 

Ik heb een ontsteking aan mijn tanden of kaak. Is dit een probleem?

Een ontsteking aan tanden of kaak dient eerst behandeld te worden voordat de operatie aan een knie- of heupprothese kan plaatsvinden. Dit om de kans op infectie aan de prothese te verminderen.

Hoe lang heb ik pijnmedicatie nodig?

In de meeste gevallen is het gebruikelijk om de eerste 3 maanden pijnstilling te gebruiken (paracetemol of combinatie met morfinetabletten). Stop niet te snel met medicatie om te voorkomen dat oefeningen niet goed uitgevoerd worden vanwege pijnklachten. Pijn bij revalidatie is geen teken dat er schade is. Zeker in de eerste periode gaat stijfheid vaak gepaard met pijnklachten. Door te vroeg te stoppen met pijnstillers leidt dit vaak tot meer stijfheid aan de knie. 

Krijg ik een spuit tegen trombose?

Om trombose te voorkomen (opstopping van een bloedvat, zoals trombosebeen of longembolie) krijgt u voor 4 weken fraxiparine mee. Dit kunt u zelf toedienen met een spuit. De verpleegkundige op de afdeling legt uit hoe dit werkt. Bij het gebruik van bepaalde bloedverdunners (sintrom, marcoumar of een NOAC/ DOAC), hoeft u maar kort dit medicijn te gebruiken. Uw arts vertelt u wat voor u van toepassing is.

Mag ik traplopen na de operatie?

Ja. Al tijdens de opname in het ziekenhuis oefent de fysiotherapeut samen met u het traplopen. In eerste instantie gaat dit trede voor trede. Wanneer u naar boven loopt, stapt u eerst met het gezonde been. Wanneer u naar beden loopt, gebruikt u eerst het zieke been. Na een paar maanden lukt het de meeste mensen om weer door te stappen.

Is koelen van de knie goed of niet?

De eerste maanden is het prettig om de knie regelmatig te koelen. Dit kan met coldpacks of met een zak doperwten uit de diepvries. Coldpacks zijn te koop bij de apotheek of online. Een goede maat coldpack is ongeveer 15x25 cm. U kunt zo vaak koelen als u wilt. Let erop dat er geen direct contact is met de blote uit om vriesblaren te voorkomen.

Is er verschil in het gebruik van krukken of een rollator? En hoe lang heb ik ze nodig?

De keuze voor krukken of een rollator is geheel aan u. Het nadeel van een rollator is dat deze de neiging heeft om voor u uit te rollen. Bij krukken blijft u mooi rechtop lopen. Wij adviseren om de eerste 3 tot 4 weken een hulpmiddel te gebruiken bij het lopen. Daarna kunt u - in overleg met de fysiotherapeut - proberen om met 1 kruk te lopen. Het is afhankelijk van de kracht in uw bovenbeenspieren hoe snel u stevig genoeg op de benen staat.

Heb ik fysiotherapie nodig?

Ja, fysiotherapie is noodzakelijk voor het herstel. Vooral in de eerste weken na de operatie is het belangrijk om veel tijd en energie te stoppen in uw herstel. Een fysiotherapeut begeleidt en ondersteunt u in dit proces. Al tijdens de opname in het ziekenhuis krijgt u specifieke oefeningen en instructies mee die u dagelijks meerdere keren moet uitvoeren. De eerste 6 tot 8 weken staan in het teken van het soepel krijgen van de knie door te buigen en te strekken. Het advies is om snel na de operatie naar de praktijk van de fysiotherapie te gaan zodat u gebruik kunt maken van de hometrainer.

Is lopen een goede manier van oefenen?

De eerste 6 tot 8 weken is lopen vooral handig als u van A naar B wilt komen. Doordat lopen niet helpt voor het soepel houden van de knie, is dit in de eerste weken minder belangrijk voor het herstel. De fysiotherapeut helpt u de eerste weken bij het soepel houden van de knie door te buigen en strekken. Lopen is in een later stadium van de revalidatie wel belangrijk.

Wat mag ik qua beweging verwachten na 6 weken? En na 1 jaar?

De beweeglijkheid verschilt van patiënt tot patiënt en hangt af van verschillende individuele factoren. Zo bepaalt bijvoorbeeld de beweeglijkheid vóór de operatie wat u na de operatie kunt halen. Gemiddeld wordt 115 graden buiging na een jaar bereikt. Sommige patiënten bereiken minder, sommigen veel meer.

Wanneer mag ik weer fietsen?

U mag weer fietsen als u zonder krukken kunt lopen. Belangrijk daarbij is dat u op de hometrainer al goed kunt fietsen. Oefen voordat u de weg op gaat samen met de fysiotherapeut met het op- en afstappen.

Wanneer mag ik weer autorijden?

Of u weer kunt autorijden is afhankelijk van uw eigen inschatting. Volgens de Nederlandse verkeerswet bent u als automobilist zelf verantwoordelijk voor deze inschatting. Uw orthopedisch chirurg kan hierin geen verantwoordelijkheid nemen. Ook zult u geen goedkeuringsbriefje van ons kunnen krijgen. 

Over het algemeen blijkt, uit beperkt aanwezig onderzoek hierover, dan u ongeveer 4 tot 6 weken na een heupoperatie aan de rechterkant weer goed in staat bent tot het bedienen van uw rem- en gaspedaal. Voor de linkerzijde betreft dit meestal twee weken om de koppeling weer goed in te trappen. Hieronder geven wij u een aantal voorwaarden waarmee u kunt inschatten of u weer kunt autorijden.

  1. U kunt de geopereerde heup of knie volledig belasten.
  2. U heeft een goede controle over beide benen.
  3. De pijn is duidelijk verbeterd.
  4. U gebruikt geen medicijnen meer die uw rijvaardigheid beïnvloeden. Denk bijvoorbeeld aan morfine (tramal, oxycontin, oxynorm).

Heeft u een automaat en bent u links geopereerd? Dan zijn vooral punt 3 en 4 van belang.

Twijfelt u of u alweer in staat bent om deel te nemen aan het verkeer? Dan kunt u beter nog even wachten.

Als ik een kruk in de achterbak heb liggen, ben ik dan verzekerd bij een ongeluk?

Uw orthopedisch chirurg kan niet beoordelen/bepalen of u verzekerd bent wanneer u besluit aan het verkeer deel te nemen. Wij raden u aan om contact op te nemen met uw eigen verzekeringsmaatschappij. Verzekeraars kunnen andere standpunten innemen dan hetgeen wij hierboven hebben vermeld.

Wanneer kan ik weer werken?

Dat is afhankelijk van het soort werk. Heeft u zittend werk en kunt gemakkelijk op uw werk komen, dan zou u na een paar weken al aan de slag kunnen. Indien het fysiek werk betreft, kan het een paar maanden duren voordat dat weer gaat.

Wat mag ik allemaal doen met een knieprothese?

Uw knieprothese is ontwikkeld om te gebruiken, maar hardlopen en andere duursporten en sporten met een hoog risico (zoals skiën) wordt afgeraden. Niet vanwege kans op slijtage, maar door de verhoogde kans om te vallen. Bij een val bestaat de kans dat het bot rondom de prothese breekt. Sporten die u probleemloos kunt uitvoeren, zijn onder andere: wandelen, fietsen, zwemmen, golf, tennis (bij BMI onder de 25 en hoge fysieke fitheid), schaatsen, yoga en pilates. Twijfels over een bepaalde sport? Stel uw vraag bij de arts of fysiotherapeut.

Mag ik naar de sauna met een knieprothese?

Ja, dit mag zodra de wond geheel genezen is.

Mijn been voelt langer. Is dat mogelijk?

Nee, het been kan niet langer worden dan de eigen lengte van de binnen- en buitenband van de knie. De stand kan wel worden veranderd door de ingreep. Had u eerst een O- of X-been, dan wordt dit door de plaatsing van de prothese weer genormaliseerd. Die standsverandering kan in het begin aanvoelen als een verlenging, maar dat is het niet.

Wat is de kans op een goed resultaat na het plaatsen van een totale knieprothese?

Een knieprothese is een kunstgewricht met meestal bepaalde restverschijnselen. Denk bijvoorbeeld aan een dof gevoel van de huid, klikkende of krakende gevoelens en pijn of zwelling. Daarnaast is het herstel ook afhankelijk van leeftijd en fysieke fitheid. Overigens tonen studies aan dat een knieprothese bij jonge mensen niet altijd aan de verwachting kan voldoen, vanwege de hoge mate van beweging in het dagelijks leven. Het is belangrijk om dit te beseffen voordat u tot een knieprothese besluit. Uw arts kan u hierover adviseren. Eén jaar na de operatie zegt 80 - 90% van de patiënten ja op de volgende 3 vragen:

  • Bent u blij dat u de operatie hebt ondergaan?
  • Heeft de operatie aan uw verwachtingen voldaan?
  • Zou u nogmaals deze operatie ondergaan?
Mijn knie kraakt en klikt. Wat is dat?

Een knieprothese bestaat alleen maar uit harde materialen, namelijk metaal en kunststof. De prothese wordt geplaatst met respect voor de stevigheid van de binnen – en buitenband. Deze komen onder een bepaalde spanning te staan, maar niet te veel. Als de knie namelijk te strak staat, wil hij niet meer buigen of strekken. Deze mate van soepelheid zorgt ervoor dat er onderdelen wat tegen elkaar kunnen tikken. Dit is dus volkomen normaal. 

Bestaat er een pasje waarmee ik officieel kan bewijzen bij de douane dat ik een heupprothese heb?

Nee, dat bestaat niet. U krijgt tegenwoordig wel een “prothese paspoort“, maar dit is een formulier waarop staat dat u een bepaalde prothese heeft. Dit is echter geen officieel reisdocument en is als zodanig ook geen bewijs bij de douane.

Kan ik in een MRI met een knieprothese?

Het is belangrijk dat u van te voren vermeldt dat u een knieprothese heeft. Dit is doorgaans echter geen probleem voor de MRI.

Bestaat er een maximale leeftijdsgrens voor het plaatsen van een knieprothese?

Er is geen minimum- of maximumleeftijd. De gemiddelde leeftijd van patiënten die een knieprothese krijgen, ligt rond de 65 jaar. Doordat jonge mensen vaak actiever zijn, slijt de prothese sneller waardoor een hersteloperatie eerder nodig is. Dit is de reden dat er vaak zo lang mogelijk wordt gewacht met een eerste knieprothese. Aan de andere kant is een knieprothese een intensief traject waarbij voldoende gezondheid, motivatie en conditie nodig is om te herstellen. Dit kan op latere leeftijd lastig zijn, waardoor wordt geadviseerd om geen operatie te ondergaan. Uw arts kan u hierover adviseren.

Gaat een knieprothese echt maar 15 jaar mee en moet hij dan vervangen worden?

Uit uitgebreid onderzoek, waarin mensen met een prothese jarenlang gevolgd worden, blijkt dat ongeveer 80 tot 90% van de patiënten deze eerste prothese nog steeds heeft na 15 jaar. De levensduur van een prothese heeft ook te maken met verschillende factoren, denk bijvoorbeeld aan de mate van intensief gebruik. Vervangen van de prothese is mogelijk, maar dit zijn vaak uitgebreide operaties met langere revalidatieduur en meer risico’s.

Hoever moet ik mijn knie kunnen buigen en strekken?

Zover als mogelijk. De fysiotherapeut kan u hierover meer vertellen.